Goszyce – 6 października 2018 r.
„Droga do Wolności”. Rekonstrukcja historyczna „Bitwy o Kraków 1914 r.”
6 października 2018 r. w Goszycach, została zorganizowana w ramach obchodów 100 – lecia Odzyskania Niepodległości, żywa lekcja historii pt. „Droga do Wolności”, której najatrakcyjniejszą częścią była zorganizowana po raz pierwszy rekonstrukcja historyczna tzw. „Bitwy o Kraków”, do której doszło w listopadzie 1914 roku, nieomalże na tych samych terenach, na których w sobotę odbyła się jej współczesna rekonstrukcja. Jej organizatorami były: samorząd Gminy Kocmyrzów – Luborzyca, parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Luborzycy, grupa „Odkrywcy Historii, Stowarzyszenie „Aktywna Gminna+”oraz Centrum Kultury i Promocji. Realizacja sobotniego przedsięwzięcia nie byłaby możliwa bez wsparcia druhów z jednostek OSP z Goszyc, Marszowic, Łuczyc, Łososkowic, Karniowa i Goszczy, Sejmiku Małopolskiego, a także wsparcia takich firm jak: „Biała Wilczyca” z Wilkowa, „COLOREX” czy „Dom na Medal” z Łuczyc. Organizację rekonstrukcji Bitwy Krakowskiej wsparła również grupa indywidualnych sponsorów, pragnących zachować anonimowość. W związku z tak wielkim zaangażowaniem licznych instytucji, stowarzyszeń, firm i osób prywatnych naszą relację z wydarzeń w Goszycach pragniemy rozpocząć w sposób wyjątkowy. Chcemy ją bowiem rozpocząć od przekazania serdecznych podziękowań dla wszystkich ludzi dobrej woli, dzięki którym ta wyjątkowa lekcja żywej historii, która odbyła się w Goszycach mogła odbyć się w takiej formie i z takim rozmachem, jaki zobaczyć mogli wyjątkowo licznie przybyli na nią mieszkańcy nie tylko naszej gminy.
Sobotnie spotkanie z historią rozpoczęło się od uroczystego złożenia symbolicznych wiązanek kwiatów pod pamiątkowymi tablicami znajdującymi się na ścianach dworu w Goszycach, a poświęconych pamięci Zofii Zawiszanki, legionistki, działaczki niepodległościowej, poetki, właścicielki tegoż dworu w roku 1914 oraz uczestników patrolu zwiadowczego Władysława Beliny Prażmowskiego, który w nocy z 2 na 3 sierpnia 1914 r., jako pierwszy polski oddział wojskowy przekroczył zaborczy kordon graniczny na Baranie, aby następnie dotrzeć do dworu w Goszycach. Wiązanki te złożyli przedstawiciele samorządu gminy Kocmyrzów – Luborzyca, w osobach Wójta Gminy pana Marka Jamborskiego oraz radnych pani Katarzyny Koneweckiej – Hołój i pana Zbigniewa Raźnego, pan dr hab. Filip Musiał-Dyrektor Oddziału IPN w Krakowie oraz przedstawiciele mieszkańców miejscowości Goszyce – pan Augustyn Kaczmarczyk (radny, Prezes OSP Goszyce), pani Iwona Tutaj – Niklińska (Dyrektor SP w Goszycach) oraz pani Elżbieta Wlazło (KGW Goszyce).
Po zakończeniu tej oficjalnej części spotkania z historią w Goszycach, wszyscy którzy obecni byli tego dnia w tej miejscowości (a było ich naprawdę wielu) mogli zapoznać się sylwetkami bohaterów walki o Niepodległość za sprawą wystawy „Ojcowie Niepodległości”, przygotowanej przez krakowski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej, o której wszystkim chętnym opowiadał pracownik tejże instytucji dr Marcin Chorązki. Wystawa to nie była jedyną, jaką tego dnia obejrzeć mogli wszyscy chętni. Specjalnie na ten dzień przygotowano wystawę archiwalnej fotografii, przedstawiającą wydarzenia na obszarze naszej gminy w okresie I wojny światowej oraz historię życia i działalności Zofii Zawiszanki. Część prezentowanych fotografii można było obejrzeć po raz pierwszy, a zostały one udostępnione organizatorom przez panią Barbarę Kleszczyńską. Były także w Goszycach wystawy prezentujące militaria i mundury wojskowe z okresu I wojny światowej, przygotowane przez członków grup rekonstrukcyjnych. Dla chętnych zorganizowano również pokazy kawaleryjskiej grupy rekonstruktorów, przedstawiającą formację jazdy z okresu II Rzeczpospolitej. Chętni poszerzenia swojej wiedzy historycznej mogli wysłuchać plenerowego wykładu pani profesor Magdaleny Smoczyńskiej, poświęconego Zofii Zawiszance lub też, dzięki uprzejmości właścicieli dworu w Goszycach państwa Marty i Michała Smoczyńskich zwiedzić jego historyczne wnętrza, wnętrza które gościły tak ważne dla naszej historii postaci jak Marszałek Józef Piłsudski czy też noblista Czesław Miłosz.
Organizatorzy „historycznego pikniku” w Goszycach zadbali także o bardziej „przyziemne potrzeby” jego uczestników. Na wszystkich chętnych czekała bezpłatna grochówka wojskowa, przygotowana przez firmę „Elegant”.Można było także skosztować ciast i innych przysmaków przygotowanych przez Koło Gospodyń Wiejskich z Goszyc lub też spędzić chwilę czasu w przygotowanej przez naszych Gospodarzy plenerowej kawiarence.
O godzinie 16.30 rozpoczęło się najbardziej w to sobotnie popołudnie oczekiwane wydarzenie – Rekonstrukcja historyczna „Bitwy o Kraków 1914 r.”. Wzięło w nim udział blisko 100 rekonstruktorów, nie tylko z Polski, ale także Rosji i Stanów Zjednoczonych AP. Przebieg tego dramatycznego starcia przedstawili wyjątkowo licznej publiczności członkowie następujących grup i stowarzyszeń rekonstrukcyjnych:
-SRH 79 Pułk Strzelców Słonimskich im. Hetmana Lwa Sapiehy z Ciechanowa
-66 Butyrski Pułk Piechoty z Zamościa
-GRH 14 Pułk Strzelców Syberyjskich z Przasnysza
-Projekt „Rosja w ogniu”
-GRH Ostfront '14-'18 reprezentująca 30 Połtawski Pułk Piechoty
-GRH 72 Tulski Pułk Piechoty
-Projekt „Alpenrot” reprezentujący Tyrolskich Strzelców Cesarskich
-GRH 56 Pułk Piechoty Wadowice
-Przemyskie Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej X D.O.K, reprezentujące 10 Galicyjski Pułk Piechoty z Przemyśla
-K.u.K. Galizisches Infanterieregiment Nr. 13 „KRAKOWSKIE DZIECI”
-GRH II Brygada Legionów Polskich
-Projekt „Odkrywcy Historii”
Nad oprawą pirotechniczną czuwał pan Karol Lewandowski ( Firma AS. Artur Sobieraj, Piotrków Trybunalski), a znakomitym, wręcz perfekcyjnym „komentatorem” wydarzeń, których świadkami byli nasi widzowie był pan profesor Andrzej Olejko.
Trudno w sposób beznamiętny oddać obrazy, których świadkami byli w sobotę nasi mieszkańcy, dlatego też niech ich najważniejszym opisem będą prezentowane fotografie.
tekst: Jerzy St. Kozik
foto: Robert Adamski
